Basisprincipes, uitgangspunten freinetonderwijs
Al werkend, lezend en reizend kwam Freinet tot een aantal uitgangspunten en technieken:
- De ervaringen en belevingen van de leerlingen vormen een vertrekpunt van het onderwijs, waarna de leerkracht en de groep ervoor zorgen dat er zinvol gewerkt wordt.
- Leren is: het al handelend experimenteel zoeken en ontdekken waarbij zelfgevonden mogelijkheden in een nieuw verband gezet worden (tastenderwijs uitproberen).
- Het werk van de leerlingen moet plaatsvinden in een zinvolle context.
- De opvoeding op school staat niet los van de maatschappij; er zijn geen eenzijdige gezagsverhoudingen, maar de opvoeding vindt plaats door democratisch/coöperatief overleg.
Basisprincipes en de praktijk
Freinetonderwijs is in de eerste plaats een houding hoe je als mensen met elkaar omgaat, een houding die gebaseerd is op de basisprincipes. Kenmerkend is het respect voor de mening van kinderen, van ouders, van collega’s enz. Iedereen wordt als deelnemer in de schoolgemeenschap serieus genomen. Ook kinderen en ouders kunnen hun mening geven. Als men van elkaars meningen, gedachten en beweegredenen op de hoogte is, raakt men beter betrokken bij de school. Binnen die openheid ontstaat de ruimte om te leven, te experimenteren, te leren, te ontdekken en fouten te maken.
Dit is de grondtoon waardoor in de dagelijkse praktijk van actieve groepen nieuwe werkvormen, organisatie- en andere technieken ontstaan. De (Freinet-) technieken zijn niet in regels vastgelegd. Het zijn handvatten die door iedereen (leerkrachten, kinderen, ouders,...) kunnen ingevuld worden. De technieken ondersteunen, overlappen elkaar voortdurend en worden voortdurend aangepast aan de veranderende maatschappij. Zo voorkomt men verstarring en dogmatisme, zoals die soms in lang bestaande instituties wordt aangetroffen. Samen vormen de technieken het onderwijs. Toepassen ervan wordt effectiever als ze meer, in samenhang, worden gebruikt. Dat betekent compromissen sluiten, nieuwe oplossingen vinden, teleurstellingen ervaren en natuurlijk successen behalen. Deze visie vind je terug in de hele klas- en schoolwerking.